ရွမ္းေျမာက္ စစ္ေျမျပင္

ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပုိင္း ေျမပံု

ေမာင္ေမာင္စိုး ေရးသားထားတဲ့ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ရွိေနတဲ့ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစု လက္နက္ကိုင္မ်ား သမိုင္းေၾကာင္းပါ။

၂၀၁၆ ခုႏွစ္ နိုဝင္ဘာလ ၂၀ ရက္ေန႕က KIA၊ MNDAA၊ TNLA၊ AA တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕ ၄ ဖြဲ႕ ပါဝင္ သည့္ ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္တပ္ေပါင္းစုက ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ စစ္ဆင္ေရးတရပ္ျပဳလုပ္ ခဲ့သည္။

၎တို႔ျပဳလုပ္သည့္ စစ္ဆင္ေရးနယ္ေျမတြင္ တ႐ုတ္ျမန္မာနယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းတြင္ အခ်က္အခ်ာက်သည့္ မူဆယ္၁၀၅ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးဇုန္ပါဝင္ၿပီး အဆိုပါ ကုန္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းလည္း ယာယီပိတ္ဆို႔သြားေပရာ ျပည္တြင္းေရာ ျပည္ပမွပါ အထူးအာ႐ုံစိုက္မိသြားခဲ့ေပေတာ့သည္။

တကယ္ေတာ့ အဆိုပါေဒသ စစ္ေျမျပင္ျဖစ္ေနသည္မွာ ယခုမွမဟုတ္ေပ။ ဗမာျပည္လြတ္လပ္ေရး မေရွးမေႏွာင္းကာလကပင္ စစ္ေျမျပင္ျဖစ္ေနသည့္ ေဒသျဖစ္သည္။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ထိုေဒသအား ပုံေဖၚျပရလွ်င္ လားရွိုး၊ သိႏၷီ၊ ကြတ္ခိုင္၊ နန႔္ ဖတ္ကာ၊ မူဆယ္၊ နမ့္ခမ္း ကားလမ္း၏ ေျမာက္ဘက္၊ အေရွ႕ဘက္ႏွင့္ အေနာက္ဘက္ေတာင္ဘက္ျခမ္းျဖစ္သည္။

ေဒသ ၁။ လားရွိုး သိႏၷီကားလမ္း သိႏၷီ ကြန္လုံ ကားလမ္းႏွင့္သံလြင္ျမစ္ၾကားရွိ မုန္းက်က္မုန္းေယာ္ေဒသ။

ေဒသ ၂။ ကြန္လုံ ဟိုပန္ ပန္လုံ ေဒသ။

ေဒသ ၃။ ကြန္လုံ ေျမာက္ဘက္ ခ်င္းေ႐ႊေဟာ္ ေလာက္ကိုင္ ကိုးကန႔္ေဒသ (သံလြင္ျမစ္ႏွင့္ တ႐ုတ္ျမန္ မာနယ္စပ္ၾကား)။

ေဒသ ၄။ ကြန္းလုံ သိႏၷီ ကြတ္ခိုင္ နန႔္ဖတ္ကာ မူဆယ္ ကားလမ္းႏွင့္ ေျမာက္ဘက္ တ႐ုတ္ ျမန္မာနယ္စပ္ အေရွ႕ဘက္ သံလြင္ျမစ္ၾကား (ၾကဴကုတ္ ပန္ဆိုင္း မုန္းေပၚေဒသ၊ မုန္းကိုး ေဖာင္းဆိုင္ေဒသ၊ မုန္းယား မုန္းေဟာင္ေဒသ၊ တာမိုးညဲေဒသ၊ မုန္းစီး နားလယ္ေဒသ )

ေဒသ ၅။ ေျမာက္ဘက္ သိႏၷီ၊ ကြတ္ခိုင္၊ နန႔္ဖတ္ကာ၊ မူဆယ္၊ နမ့္ခမ္းကားလမ္းႏွင့္ ေတာင္ဘက္ သီေပါ၊ ေက်ာက္မဲ၊ မိုး မိတ္ အေနာက္ဘက္ ေ႐ႊလီျမစ္ၾကား (နမ့္ဆမ္ မန္တုန္ ေဒသ ေ႐ႊလီခ်ိဳင့္ဝွမ္းဂြင္)ဟူ၍

လြယ္ကူစြာ ရွင္းလင္းၾကည့္ျမင္နိုင္ရန္ အတြက္ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ ေဒသ ၅ ခုအျဖစ္ ပိုင္းျခားၾကည့္ျမင္နိုင္ပါသည္။

ေဒသအလိုက္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးဖြဲ႕စည္းမႈ

ရွမ္းေျမာက္ေဒသတခုလုံးတြင္ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ တအန္းပေလာင္၊ ကိုးကန႔္တ႐ုတ္ႏွင့္ အျခားတိုင္းရင္းသားအခ်ိဳ႕အျပင္ တ႐ုတ္႐ြာအခ်ိဳ႕လည္းရွိသည္။ ေဒသ ၁ တြင္ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ တအန္း၊ ပေလာင္ႏွင့္ တ႐ုတ္႐ြာမ်ားရွိသည္။ လူဦးေရ မထူး ထပ္လွေပ။ ေဒသ ၂ တြင္ ဝ လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ရွမ္း႐ြာရွိသည္။ ဝ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသတြင္ ပါသည္။

ေဒသ ၃ တြင္ ကိုးကန႔္တ႐ုတ္အမ်ားစုျဖစ္ၿပီး တအန္းပေလာင္႐ြာအခ်ိဳ႕လည္းရွိသည္။ လက္ရွိ ကိုးကန႔္ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေဒသ ျဖစ္သည္။ ေဒသ ၄ ၌ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ တအန္းပေလာင္တို႔အျပင္ တာမိုးညဲတဝိုက္ႏွင့္ မုန္းစီးနားလယ္ အေရွ႕ သံလြင္ ျမစ္ေဘးတြင္ တ႐ုတ္ႏွင့္ ကိုးကန႔္တ႐ုတ္႐ြာအနည္းငယ္ရွိသည္။

ရွမ္းေျမာက္ပိုင္းသည္ မူလက သိႏၷီေစာ္ဘြားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးနယ္ထဲတြင္ ရွိသည္။ ေဒသ ၄ အတြင္း နယ္အလိုက္ အုပ္ခ်ဳပ္သူ မ်ားမွာ ကခ်င္ဒူဝါမ်ားျဖစ္သည္။ ေဒသ ၅ အတြင္း နန႔္ဆမ္ မန္တုန္ႏွင့္ ငါးေတာင္ ကိုးေတာင္နယ္တို႔ပါဝင္သည္။ နမ့္ဆမ္ မန္တုန္နယ္သည္ မူလက နမ္ဆမ္ေတာင္ပိုင္ေစာ္ဘြား၏နယ္ျဖစ္ၿပီး လက္ရွိ ပေလာင္ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသျဖစ္သည္။ ငါးေတာင္ ကိုးေတာင္ေဒသကေတာ့ မူလ ကခ်င္ဒူဝါမ်ား အုပ္ခ်ဳပ္သည္။

ထိုေဒသတခုလုံးအရ သိႏၷီ မူဆယ္ နမ့္ခမ္းၿမိဳ႕မ်ားႏွင့္ သိႏၷီကြင္း မူဆယ္ နမ့္ခမ္း ၾကဴကုတ္ပန္ဆိုင္းၾကား ေတာင္ေပၚ ေျမျပန႔္မ်ားႏွင့္ ရွမ္းေျမာက္တခုလုံးရွိ ေတာင္ၾကားေျမျပန႔္မ်ားတြင္ ရွမ္း႐ြာမ်ားရွိသည္။ ေတာင္တန္းမ်ားတြင္ တအန္း၊ ပေလာင္၊ ကခ်င္တို႔ေနထိုင္ၾကသည္။ ကိုးကန႔္တ႐ုတ္႐ြာမ်ားကေတာ့ ကိုးကန႔္ေဒသႏွင့္ သံလြင္ျမစ္အေနာက္ဘက္ကမ္း တဝိုက္တြင္ ရွိသည္။

လက္နက္ကိုင္ ပုန္ကန္မႈ ျဖစ္စဥ္အက်ဥ္း

ထိုေဒသတြင္ ပထမဆုံးလက္နက္ကိုင္ပုန္ကန္မႈသယ္ေဆာင္လာသူမွာ ဖဆပလ အစိုးရလက္ထက္ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္တြင္ အစိုး ရစစ္တပ္မွ ဗိုလ္ႀကီးလဖိုင္ေနာ္ဆိုင္းႏွင့္အဖြဲ႕ျဖစ္သည္။ ဗိုလ္ေနာ္ဆိုင္းႏွင့္အဖြဲ႕သည္ ေမၿမိဳ႕ေခၚ ျပင္ဦးလြင္အားသိမ္းပိုက္ၿပီး ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းသို႔ ခ်ီတက္ခဲ့ၿပီး နမ့္ခမ္းအား သိမ္းပိုက္ခဲ့သည္။

ဗိုလ္ေနာ္ဆိုင္းႏွင့္အဖြဲ႕သည္ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္တြင္ တ႐ုတ္ျပည္သို႔ ဝင္ေရာက္ၿပီး နိုင္ငံေရးခိုလႈံခြင့္ ေတာင္းခံခဲ့သည္။ အဆိုပါ ဗိုလ္ ေနာ္ဆိုင္း၏အဖြဲ႕ႏွင့္ ပူးေပါင္းရန္ မိုးမိတ္အထက္ဘက္ရွိ လြယ္ရဒူဝါ လေထာ္ခြန္ထြန္းဦးစီး အင္အား ၁၀၀ခန႔္ ပုန္ကန္ခဲ့ၾက ေသးေသာ္လည္း ဗိုလ္ေနာ္ဆိုင္းအဖြဲ႕ႏွင့္ မပူးေပါင္းနိုင္ဘဲ ၿဖိဳခြဲခံခဲ့ရသည္။ ဤလႈပ္ရွားမႈသည္ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ပထမဆုံး လက္နက္ကိုင္ပုန္ကန္လႈပ္ရွားမႈ ျဖစ္ခဲ့သည္။ အထက္ေဖၚျပပါ ေဒသ ၅ အတြင္းျဖစ္ခဲ့သည္။

ရွမ္းေျမာက္တြင္း ဒုတိယ လက္နက္ကိုင္ပုန္ကန္မႈမွာ ေဒသ ၃ ျဖစ္သည့္ ကိုးကန႔္ေဒသတြင္ျဖစ္သည္။ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္ ေစာ္ ဘြားမ်ား အာဏာစြန႔္သည့္အခ်ိန္တြင္ ကိုးကန႔္ေစာ္ဘြား၏ ကာကြယ္ေရးတပ္ေခါင္းေဆာင္ ဖုန္ၾကားစင္း ဖုန္ၾကားဖူးတို႔မွ ပုန္ကန္ခဲ့ၾကသည္။

ပုန္ကန္မႈအေစာပိုင္းတြင္ ကိုးကန္႔ေစာ္ဘြား ဂ်င္မီယန္မွ ပူးေပါင္းခဲ့ေသာ္လည္း ၁၉၆၇ ခုႏွစ္တြင္ ဂ်င္မီယန္သည္ အစိုးရထံ အလင္းဝင္ခဲ့သည္။ ဖုန္ၾကားစင္းညီအကိုကမူ လက္နက္မခ်ဘဲ တ႐ုတ္နယ္စပ္ကပ္၍ အေရွ႕ေျမာက္ ဗကပႏွင့္ ပူးေပါင္းခဲ့ သည္။ ဖုန္ၾကားစင္းေခါင္းေဆာင္သည့္ ကိုးကန္႔အဖြဲ႕သည္ လက္ရွိအခ်ိန္ထိ အစိုးရအား ပုန္ကန္တိုက္ခိုက္ေနဆဲအဖြဲ႕ျဖစ္ သည္။

ရွမ္းေျမာက္ေဒသတြင္ တတိယ ပုန္ကန္မႈသည္ ေဒသ ၅ အတြင္း ျဖစ္ပြားသည္။ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ခဲ့သည့္ ရွမ္းတို႔၏ ႏြမ္စစ္ဟန္လႈပ္မႈမွ အစျပဳ၍ ၁၉၆၀တြင္ ေဒသ ၅ အတြင္းရွိ နမ့္ဆမ္တဝိုက္ႏွင့္ နမ့္ခမ္းတဝိုက္တြင္ ပေလာင္တပ္ရင္း ၅ ႏွင့္ တပ္ရင္း ၆ ဟူ၍ ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။

ထိုတပ္မ်ားသည္ ေနာင္တြင္ ပေလာင္လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ PSLO/PSLA ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ PSLO/PSLA လက္ နက္စြန္႔ရၿပီးေနာက္ ၂၀၀၇ ေနာက္ပိုင္း တအန္းပေလာင္လက္နက္ကိုင္ဖြဲ႕စည္းႏိုင္ေရး ျပန္လည္လႈပ္ရွားခဲ့ၾကၿပီး ၂၀၁၁ ႏွစ္ ကုန္ပိုင္းမွစ၍ PSLF/TNLA ကို ဖြဲ႕စည္းႏိုင္ၿပီး ယေန႔တိုင္ လႈပ္ရွားခဲ့သည္။ TNLA သည္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ KIA/ MNDAA တို႔ႏွင့္ပါ မဟာမိတ္ဖြဲ႕ခဲ့ၿပီး ေဒသ ၃ ႏွင့္ ေဒသ ၄ အတြင္း၌ပါ လႈပ္ရွားခဲ့သည္။

ထို႔အတူ ႏြမ္စစ္ဟန္ အတူေပၚေပါက္လာေသာ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ SSA သည္လည္း သိႏၷီေဒသ မူ ဆယ္နမ့္ခမ္းေဒသ မိုးမိတ္အထက္ ကြန္ခါေဒသတို႔တြင္ လႈပ္ရွားခဲ့သည္။ ျဖစ္စဥ္တေလ်ွာက္တြင္ အင္အားနည္းသြားျခင္း အင္အားေကာင္းလာျခင္းမ်ားရွိေသာ္လည္း လႈပ္ရွားမႈကား မျပတ္ခဲ့ေပ။

၁၉၆၁ ခုႏွစ္ သိႏၷီကြင္းအတြင္း အစျပဳ၍ KIA အဖြဲ႕အစည္းေပၚလာသည္။ KIA သည္ ေဒသ ၄ အတြင္းရွိ မုန္းစီး မုန္းထန္ ေဒသ မုန္းကိုး ေဖါင္းဆိုင္ေဒသ မုန္းယား မုန္းေဟာင္ေဒသ မုန္းေပၚႀကီးေဒသတို႔အျပင္ ေဒသ ၅ အတြင္းရွိ မိုးမိတ္ အ ထက္ပိုင္း ကိုးေတာင္ေဒသတို႔တြင္ လႈပ္ရွားစုဖြဲ႕သည္။ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္ မုန္းကိုးေဒသသို႔ အေရွ႕ေျမာက္ ဗကပ ဝင္ေရာက္ လာ ၿပီးေနာက္ ထိုေဒသအခ်ိဳ႕မွ KIA တို႔ေနာက္ဆုတ္ေပးလိုက္ရေသာ္လည္း ၁၉၈၉ အေရွ႕ေျမာက္ ဗကပၿပိဳကြဲၿပီးေနာက္ တျဖည္းျဖည္း ျပန္လည္ထိုးေဖာက္ေနရာယူနိုင္ခဲ့သည္ကို ေတြ႕ရသည္။

၁၉၆၈ ခုႏွစ္ အေရွ႕ေျမာက္ CPB (ဗကပ)တို႔ေဒသ ၄ အတြင္းသို႔ မုန္းကိုးမွ စတင္ဝင္ေရာက္လာၿပီး ေဒသ ၄ အတြင္းရွိ မုန္း ကိုးေဖါင္းဆိုင္ေဒသ မုန္းေပၚႀကီး ၾကဴကုန္ပန္ဆိုင္းေဒသ မုန္းယား မုန္းေဟာင္းေဒသ ေဒသ ၃ ရွိ ကိုးကန႔္ေဒသတို႔ကို ထိန္း ခ်ဳပ္နိုင္ခဲ့သည္။

ထို႔ျပင္ ေဒသ ၅ အတြင္းရွိ ေ႐ႊလီခ်ိဳင့္ဝွမ္းဂြင္ အတြင္းသို႔လည္း ဝင္ေရာက္လႈပ္ရွားနိုင္ခဲ့သည္။ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ အေရွ႕ေျမာက္ ဗကပ ၿပိဳကြဲၿပီးေနာက္ မူလ CPB ခ်ဳပ္ကိုင္သည့္ ေဒသ ၃ႏွင့္ ေဒသ ၄ အတြင္းအား ကိုးကန႔္အဖြဲ႕ MNDAA မွထိမ္းခ်ဳပ္လႈပ္ ရွားခဲ့ၿပီး ေဒသ ၅ အတြင္းရွိ ေ႐ႊလီခ်ိဳင့္ဝွမ္းဂြင္၌ PSLO ႏွင့္ KIA တို႔မွ ထိန္းခ်ဳပ္လႈပ္ရွားခဲ့သည္။

၁၉၉၅ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း MNDAA ကိုးကန႔္အဖြဲ႕သည္ ေဒသ ၃ ရွိ ကိုးကန႔္ေဒသကိုသာ ထိန္းခ်ဳပ္နိုင္ခဲ့ၿပီး ေဒသ ၄ အတြင္းရွိ မုန္းကိုး ေဖာင္းဆိုင္ေဒသ မုန္းယားမုန္းေဟာင္ေဒသတို႔အား မုန္ဆာလ၏ MDA မုန္းကိုးကာကြယ္ေရးတပ္ဖြဲ႕က ျပန္လည္ ခ်ဳပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ မုန္ဆာလအဖြဲ႕ၿပိဳကြဲၿပီးေနာက္ တပ္မေတာ္က ထိုေဒသအား ျပန္လည္ေနရာ ယူထားနိုင္ခဲ့ ေသာ္လည္း KIA တပ္ဖြဲ႕မ်ားက ေျပာက္က်ားပုံစံျဖင့္ ျပန္လည္စည္း႐ုံးေနရာယူထားနိုင္ခဲ့သကဲ့သို႔ ၂၀၁၃ ခန႔္မွစ၍ MNDAA ကိုးကန႔္အဖြဲ႕က ျပန္လည္ထိုးေဖာက္ေနရာယူလာခဲ့သည္။

၁၉၆၈ ခုႏွစ္တြင္ ေပၚထြက္လာသည့္ အေရွ႕ေျမာက္ ဗကပအား ရင္ဆိုင္ရန္ ဖြဲ႕စည္းထားခဲ့သည့္ ခြန္ဆာဦးစီးေသာ လြယ္ ေမာ္ကာကြယ္ေရးအဖြဲ႕သည္ အစိုးရအား ပုန္ကန္ၿပီးေနာက္ ေဒသ ၁ အျဖစ္ ေဖာ္ျပထားသည့္ မုန္းက်က္ မုန္းေရာ္ေဒသ တြင္ အေျခစိုက္ခဲ့သည္။

ခြန္ဆာအဖြဲ႕လက္နက္ခ်ၿပီးေနာက္ ၎အဖြဲ႕မွ ဘိုမြန္ေခါင္းေဆာင္သည့္အဖြဲ႕သည္ ပသစအျဖစ္ ထိုေဒသတြင္ ယခု အ ေျခစိုက္လႈပ္ရွားေနသည္။ ထို႔ျပင္ ထိုေဒသသည္ ေျမာက္ပိုင္းမွ ေတာင္ပိုင္း ထိုင္းနယ္စပ္သို႔ ဆင္းသည့္ လမ္းေၾကာင္း ေပၚတြင္ရွိရာ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕တပ္ဖြဲ႕တိုင္းလိုလို ျဖတ္သန္းသြားလာ လႈပ္ရွားေလ့ရွိသည့္ ေဒသျဖစ္သည္။

ေဒသ ၂ အျဖစ္ ေဖာ္ျပထားသည့္ ကြန္လုံ ဟိုပန္ ပန္လုံေဒသတြင္ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း ကိုးကန႔္ေဒသ ဝ ေဒသတြင္ အေရွ႕ေျမာက္ ဗကပတို႔အင္အားေကာင္းလာၿပီးေနာက္ စစ္ေရးအရ လႈပ္ရွားခဲ့သည္။ တိုက္ပြဲမ်ားေဖာ္ခဲ့သည္။

ထို႔ေၾကာင့္လည္း ထိုရွမ္းေျမာက္ေဒသတြင္ ယေန႕တိုင္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ား အေျခစိုက္လႈပ္ရွားခဲ့ၿပီး တိုက္ ပြဲႀကီးငယ္မ်ားစြာ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ေဒသ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ကြန္လုံ ဟိုက္ကဘားတိုက္ပြဲ ပန္ေကာ္ခ်ဴးေ႐ႊတိုက္ပြဲ စီစီဝမ္တာပန္ တိုက္ပြဲကဲ့သို႔ လႏွင့္ခ်ီ ၍ တိုက္ရေသာ တိုက္ပြဲမ်ား ထိုေဒသ၌ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။

ကြတ္ခိုင္ မူဆယ္ကားလမ္းေပၚတြင္ တပ္မ ၉၉ဒုတပ္မမႉး ဗိုလ္မႉးႀကီးသူရၫြန႔္တင္သည္ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္တြင္လည္းေကာင္း သိႏၷီ ကြန္လုံကာလမ္းေပၚတြင္ တပ္မ ၆၆ ဗ်ဴဟာမႉး ဗိုလ္မႉးႀကီးသူရေက်ာ္ေက်ာ္ခ်ိဳသည္ ၁၉၈၅ ခုႏွစ္တြင္လည္းေကာင္း တပ္မေတာ္ အရာရွိႀကီးမ်ား က်ဆဳံးသည့္ တိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြားခဲ့သည္။

ယခင္ႏွင့္ယခု ႏွစ္ဖက္စစ္အင္အားအေျခအေန

၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ဗကပ မၿပိဳကြဲခင္ထိ စစ္အင္အားအေျခအေနမွာ မုန္းကိုးေဒသ ကိုးကန႔္ေဒသရွိ ဗကပအင္အား ၃၀၀၀ ခန႔္ PSLO/PSLA ပေလာင္တပ္ဖြဲ႕ အင္အား ၅၀၀ ခန႔္ KIA တပ္မဟာ ၄ အင္အား ၅၀၀ မွ ၈၀၀ခန႔္ စုစုေပါင္း အင္အား ၄၀၀၀ ေက်ာ္ခန႔္ ရွိသည္။ ထို႔ျပင္ သိႏၷီအနီးႏွင့္ မိုးမိတ္ကြန္ခါေဒသတြင္ လႈပ္ရွားသည့္ SSPP/SSA အင္အားအခ်ိဳ႕ရွိသည္။

၁၉၈၉ ခုႏွစ္ အေရွ႕ေျမာက္ ဗကပ ၿပိဳကြဲသည္ႏွင့္အတူ KIA တပ္မဟာ ၄မွ ဗိုလ္မႉးမထုေနာ္ႏွင့္ အင္အားအခ်ိဳ႕ခြဲထြက္ ၿပီး ေနာက္ ရွမ္းေျမာက္ရွိ လက္နက္ကိုင္အင္အားမ်ား က်ဆင္းသြားခဲ့ေသာ္လည္း ၂၀၁၀ ေနာက္ပိုင္းမွစ၍ တစတစ ျပန္လည္၍ အင္အားတိုးတက္လာသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ လက္ရွိအခ်ိန္ ရွမ္းေျမာက္ရွိ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အင္အားမ်ားမွ ခန႔္ မွန္းေျခအရ ေအာက္ပါအတိုင္းရွိမည္ဟု ယူဆရသည္။

၁။ KIA တပ္မဟာ ၄ / တပ္မဟာ ၆ အင္အား ၁၅၀၀ ခန္႔

၂။ MNDAA တပ္မဟာ၂၁၁/၃၁၁/၅၁၁ အင္အား ၂၀၀၀ ခန္႔

၃။ TNLA တပ္မဟာ ၁/၂/၃/၅ ႏွင့္ ဗ်ဴ ဟာ ၂ ခုေပါင္း အင္အား ၆၀၀၀ ေက်ာ္ခန္႔

၄။ AA တပ္ရင္း ၂ ရင္းခန္႔ အင္အား ၅၀၀ ခန္႔ (AA မွာ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ျဖစ္ေသာ္လည္း ေျမာက္ ပိုင္းရွိ မဟာမိတ္မ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ နယ္စပ္တြင္ တပ္ဖြဲ႕ၿပီး ရခိုင္သို႔ ျပန္လည္ထိုးေဖာက္ရန္ ႀကိဳးစားေနေသာအဖြဲ႕ျဖစ္သည္ )

၅။ ေျမာက္ပိုင္းနယ္ေျမအခ်ိဳ႕တြင္ လႈပ္ရွားေနေသာ SSPP/SSA အင္အားအခ်ိဳ႕တို႔ရွိရာ စုစုေပါင္းအင္အား ၁၀၀၀၀ ခန္႔ အ ထိရွိႏိုင္သည္ဟု ခန္႔မွန္းရပါသည္။

သို႔ျဖစ္ရာ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ အေရွ႕ေျမာက္ ဗကပတို႔ မၿပိဳကြဲမီကာလထက္ အင္အား ၂ ဆခန႔္တိုးတက္လာသည္ဟု ဆိုရပါမည္။ ထို႔အတူ အဆိုပါ လက္နက္ကိုင္အင္အားစုမ်ားကို ရင္ဆိုင္သည့္ တပ္မေတာ္အင္အားမွာလည္း ၁၉၈၉ မတိုင္မီက ပုံမွန္ အားျဖင့္ အင္အား ၅၀၀၀ မွ ၇၀၀၀ ခန႔္ထိ တိုးျမႇင့္ရင္ဆိုင္ခဲ့ၿပီး ၁၉၈၆/၈၇ စီစီဝမ္တာပန္ တိုက္ပြဲကာလက အင္အား ၁၀၀၀၀ေက်ာ္ထိ တိုးျမႇင့္ သုံးစြဲခဲ့သည္။ ယေန႕တြင္လည္း တဖက္အင္အားႏွင့္ ေလ်ာ္ညီသည့္ အင္အားကို သုံးစြဲမည္ဟု ယူဆရပါသည္။

အေျခအေန သံုးသပ္ခ်က္

ရွမ္ျပည္ေျမာက္ပိုင္း၌ အစိုးရအား ပုန္ကန္တိုက္ခိုက္သည့္ လက္နက္ကိုင္အင္အားစုမ်ားတြင္ ၁၉၆၈ မွ ၁၉၈၉ ထိရွိခဲ့ေသာ အေရွ႕ေျမာက္ ဗကပ တဖြဲ႕သာ အယူဝါဒေပၚ အေျခခံခဲ့ၿပီး က်န္အဖြဲ႕အားလုံးသည္ အမ်ိဳးသားေရးေပၚတြင္ အေျခခံပါသည္။ ယေန႕ရပ္တည္ေနေသာ အဖြဲ႕အားလုံးသည္ အမ်ိဳးသားေရးေပၚတြင္ အေျခခံရပ္တည္ၿပီး သူ႕လူမ်ိဳးအလိုက္ေထာက္ခံမႈကို ရရွိေအာင္ အားထုတ္၍ ရပ္တည္ေနၾကျခင္းျဖစ္သည္။ အေရွ႕ေျမာက္ ဗကပၿပိဳကြဲရျခင္းသည္ပင္ အစိုးရတပ္မေတာ္ႏွင့္ စစ္ ေရးအရ တိုက္ခိုက္ရႈံးနိမ့္၍ ၿပိဳကြဲရျခင္းမဟုတ္ဘဲ အမ်ိဳးသားျပႆနာ တိုင္းရင္းသားျပႆနာကို မေျဖရွင္းနိုင္၍ ၿပိဳကြဲခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

သို႔ျဖစ္ရာ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းရွိ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡေျဖရွင္းေရးျပႆနာအား ေျဖရွင္းနိုင္ေရးအတြက္ ေသာ့ခ်က္ျပႆ နာမွာ တိုင္းရင္းသားတန္းတူေရးျပႆနာ၊ တိုင္းရင္းသားတို႔၏ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ ျပႆနာ၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ျပႆနာ ကို အားလုံးလက္ခံနိုင္သည့္ အေျဖတခုရွာနိုင္ေဖြနိုင္ေရးျဖစ္သည္ဟု သုံးသပ္ရပါသည္။

ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း၌ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ား စစ္ေရးအရ ထိုေဒသ၌ လႈပ္ရွားနိုင္ျခင္း၏ ပထမအေၾကာင္း အခ်က္မွာ ထိုေဒသ၌ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ တအန္းပေလာင္၊ ကိုးကန႔္တ႐ုတ္စသည့္ ေဒသခံ တိုင္းရင္းသားေက်း႐ြာမ်ားသာ ရွိၿပီး ေဒသခံတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား၏ ေထာက္ခံမႈ ရရွိထားျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

အစိုးရဘက္မွ ရပ္တည္ေသာ တိုင္းရင္းသားအခ်ိဳ႕အေနႏွင့္ နမ့္ခမ္း ပန္ေဆးျပည္သူ႕စစ္၊ မူဆယ္ၿမိဳ႕မျပည္သူ႕စစ္၊ မုန္းေပၚ ျပည္သ့ူစစ္၊ ကြတ္ခိုင္ျပည္သူ႕စစ္၊ ကြတ္ခိုင္ျပည္သူ႕စစ္၊ ေဖာင္းဆိုင္ျပည္သူ႕စစ္၊ ေကာင္းခါးျပည္သူ႕စစ္၊ ဆင္ေက်ာ့ျပည္သူ႕စစ္ စသည္ျဖင့္ ရွိေသာ္လည္း ေဒသခံ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ေထာက္ခံမႈ ရရွိမႈ အားနည္းသည္။

ဒုတိယအခ်က္မွာ ထိုေဒသသည္ ေတာေတာင္ထူထပ္၍ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးခက္ခဲကာ ေျပာက္က်ားစစ္ဆင္ရန္ ေကာင္း မြန္သည္။ ေဒသခံတိုင္းရင္းသားမ်ား၏ စည္း႐ုံးသိမ္းသြင္း၍ ေထာက္ခံမႈ ရယူထားနိုင္သည့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ မ်ားအေနႏွင့္ လွည့္လည္ေျပာက္က်ားစစ္ ဆင္ရန္ အားသာခ်က္ရွိသည္။

မႏၲေလး မူဆယ္လမ္းမႀကီးသည္ တ႐ုတ္ျမန္မာနယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးအတြက္ အဓိကလမ္းမႀကီးျဖစ္သည္။ ျမန္မာျပည္ ကုန္ စည္ကူးသန္းေရာင္းဝယ္မႈ၏ ၇၅ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ ထိုလမ္းမမွ သြားလာေနၿပီး နိုင္ငံေတာ္အစိုးရ၏ ေန႕စဥ္ဝင္ေငြ၏ ၈၀ ရာခိုင္ ႏႈန္းသည္ ထိုကုန္သြယ္မႈလမ္းေၾကာင္းမွရရွိေနသည္ဟု ဆိုပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ထိုပတ္ဝန္းက်င္ေဒသ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ ေရး မဆိုထားႏွင့္ အဆိုပါကားလမ္းမႀကီးကိုပင္ သြားလာရလြယ္ကူေခ်ာေမာေအာင္ ေဖာက္လုပ္နိုင္ျခင္း မရွိေသးေပ။ သို႔ျဖစ္ ရာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈနိမ့္၍ လမ္းပမ္းဆက္သြယ္ေရးခက္ခဲေသာေနရာမ်ားတြင္ စစ္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြားသည္မွာ အံ့ၾသစရာမရွိေပ။

နိဂုံး

ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဖို႔ ဆိုလွ်င္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္တြင္ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡအတြင္းပါဝင္ေနေသာ အဖြဲ႕အားလုံး ပါဝင္ေရး ဆိုသည့္ အေျခခံမူေပၚမွ သြားရန္ လိုအပ္ေပမည္။ ထို႔ျပင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား တန္းတူေရးကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ကို မွန္ကန္စြာ ေျဖရွင္းနိုင္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။

(ေမာင္ေမာင္စိုးသည္ ဖယ္ဒရယ္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသားေရးရာ သုေတသီတဦး ျဖစ္သည္)

ေမာင္ေမာင္စိုး (Mg Mg Soe)
၂၆၊ ၁၁၊ ၂၀၁၆ ေန႔က ဧရာဝတီ (ျမန္မာပိုင္း) တြင္ေဖၚျပၿပီး ျဖစ္သည္။