ျငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ စစ္ပြဲၾကားက ဂီဒြန္

Kachin soldier on Gidon. Photo: FBR.

ယခုလပိုင္းအတြင္း ကခ်င္ျပည္နယ္ရွိ နံမည္ေက်ာ္ ခါဂါဘိုရာဇီ ၊ ဖုန္ကန္ရာဇီေတာင္မ်ားကို ေက်ာ္လြန္၍ လူသိမ်ားေသာ ေတာင္ေျကာတခုမွာ အင္ခရမ္ဘြမ္ေတာင္ေျကာႏွင့္ ၎ ေတာင္ေျကာေပၚရွိ ေပ ၃၃၀၀ ေက်ာ္

ျမင့္သည့္ ဂီဒြန္ေတာင္ဟုဆိုရပါမည္။ စိမ္းစို လွပေသာ ထိုေတာင္သည္ လွပေသာသဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ စည္ကားေသာနိုင္ငံျခားခရီးသြားမ်ားျဖင့္ စည္ကားသည္ မဟုတ္ေပ။ အေျမာက္သံ ဗံုးသံ မ်ားျဖင့္ စစ္ပြဲေျကာင့္ ေက်ာ္ျကားလာခ့ဲရျခင္းျဖစ္သည္ကေတာ့ စိတ္မခ်မ္း ေျမ့ဘြယ္ရာဟု ဆိုရပါမည္။

စိမ္းစိုေသာ အင္ခရမ္ဘြမ္ေတာင္ေျကာ ေအာက္ေျခတြင္ ဒဘတ္ခေခ်ာင္းက ရစ္ေခြစီးဆင္းေနသည္။ ျမစ္ျကီးနား၌ သြယ္တန္းထားေသာ လ်ပ္စစ္မီးသည္ ထိုဒဘတ္ခ မွျဖစ္သည္။ ဂီဒြန္ေတာင္သည္ လိုင္ဇာမွ ၂၃ မိုင္ေက်ာ္ေဝးျပီး ေျမာက္ဖက္ ဆဒုံးႏွင့္ ေတာင္ဖက္ လိုင္ဇာတိ့ုျကား အလယ္ေလာက္တြင္ရွိသည္။ ဂီဒြန္သည္ ဗန္းေမာ္ ျမစ္ျကီးနား ကားလမ္း ( မလန္းယန္ ) တဝိုက္မွ အေျဖာင့္တိုင္းတာလ်င္ ၇ ကီလိုမီတာခန့္သာ ေဝးကြာပါသည္။

ေဆြးေႏြးပြဲႏွင့္ စစ္ပြဲ

KIO/KIA သည္ NCA လက္မွတ္ေရးထိုးျခင္းမရွိေသးသည့္ UNFC အဖြဲ့ဝင္ျဖစ္သည္။ NCA လက္မွတ္ထိုးထားေသာ အဖြဲ့ ၈ ဖြဲ့ႏွင့္သာမက NCA လက္မွတ္ေရးထိုးထားျခင္းမရွိေသးေသာ အဖြဲ့မ်ားႏွင့္ပါ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္တြင္ ထည့္သြင္းေဆြးေႏြးရန္ NLD အစိုးရသစ္၏ သေဘာထားအရ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားတြင္ ပါဝင္ခ့ဲျပီး ၂၀၁၆ ျသဂုတ္လ ၃၁ ရက္ေန့မွ စတင္ခ့ဲသည့္ ပထမအျကိမ္ ၂၁ ရာစုပင္လုံညီလာခံတြင္လည္း KIO/KIA ကိုယ္စားလည္အဖြဲ့ ပါဝင္တက္ေရာက္ခ့ဲသည္။

ထိုသုိ့ NCA လက္မွတ္ေရးထိုးျခင္းမရွိေသးေသာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ့မ်ား ၂၁ ရာစုပင္လုံသုိ့တက္ေရာက္ျပီး သူတိ့ု၏သေဘာထားမ်ား ကို တင္ျပခြင့္ရျပီးေနာက္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအေျခအေနတိုးတက္ေကာင္းမြန္လာ လိမ့္မည္ဟု အမ်ားက အေကာင္းျမင္ေမ်ွာ္လင့္ထားခ့ဲျကသည္။ သုိ့ေသာ္ ေမ်ွာ္လင့္ထားသက့ဲသုိ့ ျဖစ္မလာခ့ဲေပ။ တကယ္ေတာ့ ပထမအျကိမ္ ၂၁ ရာစုပင္လုံညီလာခံမစမွီကပင္ KIA ႏွင့္တပ္မေတာ္ တိုက္ပြဲငယ္မ်ားျဖစ္ပြါးေနခ့ဲျပီျဖစ္သည္။ ၂၁ ရာစုပင္လုံ ညီလာခံအျပီး တိုက္ပြဲအရွိန္ေလ်ွာ့ခ်နိုင္ျကလိမ့္မည္ဟု ေမ်ွာ္လင့္ခ့ဲေသာ္လည္း အထင္ႏွင့္အျမင္ တက္တက္စင္လြဲေခ်ာ္ခ့ဲသည္။ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း တိုက္ပြဲမ်ား တေျဖးေျဖးျကီးထြားလာသည္ကိုေတြ့ရသည္။

၂၁ ရာစုပင္လုံအျပီး တနိုင္းေဒသ ဖါးကန့္ေဒသႏွင့္ ဗန္းေမာ္ေဒသတိ့ုတြင္ တိုက္ပြဲမ်ား ဆက္တိုက္ျဖစ္ပြါးခ့ဲျပီး လက္ရွိအခ်ိန္ထိ ဂီဒြန္ေတာင္ကုန္းတြင္ တိုက္ပြဲမ်ား ျပင္းျပင္းထန္ထန္ျဖစ္ပြါးေနသည္ကို ျကားသိေနရပါသည္။

ဂီဒြန္တိုက္ပြဲ

တကယ္ေတာ့ ဂီဒြန္တိုက္ပြဲမ်ားအစသည္ ၂၁ ပင္လုံမက်င္းပမွီ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ျသဂုတ္လ ၁၇ ရက္ေန့က စတင္သည္။ ျသဂုတ္လ ၁၇ ရက္ေန့ ႏွင့္ ၁၈ ရက္ေန့မ်ားတြင္ KIA ဂီဒြန္စခန္း၏ ေရွ့ကာကင္းျဖစ္ေသာ ဂီဒြန္စခန္းမွ ေပ ၃၀၀၀ ေက်ာ္အကြာတြင္ရွိသည့္ အင္ခရမ္စခန္းငယ္အား တပ္မေတာ္က တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ခ့ဲသည္။ အင္ခရမ္စခန္းမွ KIA တပ္သားမ်ားလည္း ဂီဒြန္စခန္းသုိ့ ျပန္လည္ပူးေပါင္းခ့ဲသည္ဟုဆိုသည္။ ထိုေနာက္ ျသဂုတ္လ ၂၃ ရက္မွစ၍ ဂီဒြန္စခန္းအား လက္နက္ျကီးမ်ားျဖင့္ ပစ္ခတ္၍ တပ္မေတာ္မွ ထိုးစစ္ဆင္တိုက္ခိုက္ခ့ဲသည္။

ပထမအျကိမ္ ၂၁ ရာစုပင္လုံညီလာခံအျပီးတြင္လည္း တိုက္ပြဲအရွိန္ ဆက္လက္ျမွင့္တင္ခ့ဲသည္။ လက္နက္ျကီးပစ္ကူမ်ားအျပင္ တိုက္ခိုက္ေရး ရဟတ္ယဥ္မ်ား အသုံးျပဳ တိုက္ခိုက္ခ့ဲသည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ တိုက္ခိုက္ေရး ရဟတ္ယဥ္မ်ားအျပင္ တိုက္ေလယဥ္ အခ် ဳိ့ အသုံးျပဳ ၍ တိုက္ခိုက္ကာ လက္နက္ျကီးပစ္ကူ ေလေျကာင္းပစ္ကူ ေပါင္းစပ္၍ KIA ဂီဒြန္စခန္းအား တိုက္ ခိုက္ခ့ဲသည္။ KIA ၏သတင္းမ်ားအရ ျသဂုတ္လ ၁၆ ရက္မွ ေအာက္တိုဘာ ၁၄ ရက္ေန့ထိ ၂ လနီးပါးကာလအတြင္း တပ္မေတာ္ ႏွင့္ KIA တိ့ု တိုက္ပြဲ ျကီးငယ္ ၁၄၀ ခန့္ ျဖစ္ပြါးခ့ဲသည္ဟုဆိုသည္။

ထိုျပင္ ေျမျပင္သတင္းမ်ားအရလည္း လက္နက္ျကီးတင္ သံခ်ပ္ကာ ကားမ်ား တင့္ကားမ်ား ျပည္မမွေန၍ ကခ်င္ျပည္နယ္ ျမစ္ျကီးနား ဝိုင္းေမာ္ ေဒသသုိ့ ထြက္ခြါေနေျကာင္း ျကားသိေနရသည္။ တပ္မေတာ္မွ စစ္မက္အင္အားမ်ားစြာလည္း တိုက္ပြဲျဖစ္ပြါးရာေဒသသုိ့ တိုးျမွင့္ေရာက္ရွိလာေနေျကာင္း ေျမျပင္သတင္းမ်ားအရ သိရပါသည္။ ဤသုိ့ေျမျပင္မွ လက္နက္ျကီးမ်ားျဖင့္ ၎ ေလေျကာင္းတိုက္ခိုက္မွဳ မ်ားျဖင့္၎ ေပါင္းစပ္၍ ျပင္းထန္စြာတိုက္ခိုက္ေနသည္မွာ ယခုအခ်ိန္ဆိုလ်င္ ၃ လေက်ာ္ ျကာျမင့္ခဲ့ျပီျဖစ္ပါသည္။ ယခုအထိ ေတာ့ ဂီဒြန္စခန္းတြင္ KIA တိ့ု ခုခံတိုက္ခိုက္နိုင္စြမ္းရွိေနေသးသည္ကို ေတြ့ရသည္။ မတ္ေစာက္ေသာ ဂီဒြန္ေတာင္ကုန္း၏ ေျမအေနအထားသည္ KIA တိ့ု ခံစစ္ဆင္နိုင္ရန္အတြက္ သဘာဝကေပးသည့္ အားသာခ်က္ဟု ဆိုရပါ

မည္။သုိ့ေသာ္ တပ္မေတာ္ကလည္း ထိုးစစ္ဆင္တိုက္ခိုက္မွဳ ကို ရပ္တန့္ျခင္း မရွိေသးရာ ဂီဒြန္ေတာင္ကုန္း၌တိုက္ပြဲမ်ား ဆက္လက္ျပင္းထန္စြာျဖစ္ပြါးေန ဆဲျဖစ္သည္။

အခ်က္အျခာေလာ ဂုဏ္သိကၡာေလာ

ဤမ်ွ အခ်ိန္ျကာျမင့္စြာ ဂီဒြန္ေတာင္ကုန္းအား တိုက္ခိုက္ေနေပရာ အဘယ္ေျကာင့္ တိုက္ခိုက္ေနရသနည္း ၊ ထိုဂီဒြန္စခန္း၏အေရးပါမွဳ မည္မ်ွ ရွိသနည္းဆိုသည့္ အခ်က္မွာ စိတ္ဝင္စားဘြယ္ရာျဖစ္သည္။ တပ္မေတာ္၏

သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ဗန္းေမာ္ ျမစ္ျကီးနားကားလမ္းလုံျခံဳ ေရး စိုးမိုး ထားနိုင္ေရးအတြက္ ကားလမ္း၏ အေရွ့ဘက္ေတာင္ေျကာရွိ KIA ဂီဒြန္ စခန္းအား တိုက္ခိုက္သည္ဟု ယူဆရဘြယ္ရွိသည္။ တကယ္ေတာ့ အဆိုပါ အင္ခရမ္ဘြမ္ေတာင္ေျကာ၏ ေတာင္ဘက္ တြင္ ဂီဒြန္ေတာင္၏ ေတာင္ဘက္ ၅ ကီလိုမိုင္ခန့္အကြာတြင္ အျမင့္ေပ ၄၀၀၀ ေက်ာ္ရွိသည့္ ပြိဳ င့္ ၁၃၉၄ ဟုေခၚသည့္ ကာဂန္ဘြမ္ ရွိသည္။ ၎ ေတာင္ထိပ္တြင္ အဂၤလိပ္ေခတ္ကာလကပင္ ခံတပ္ တည္ေဆာက္ထားျပီး ယခုအခါ တပ္မေတာ္က တပ္စြဲထားသည္။ ဂီဒြန္စခန္းအား အထက္စီးက စိုးမိုးထားသည္ဟု ဆိုနိုင္သည္။ သုိ့ေသာ္ ၎ကာဂန္ဘြမ္ထက္ ေပ ၇၀၀ ေက်ာ္နိမ့္ေသာ ဂီဒြန္စခန္းက ဒဘတ္ခ ေခ်ာင္းဘက္ျခမ္းမွတဆင့္ မလန္းယန္ ဒဘတ္ယန္၊ ဂါရာယန္၊ ကဇူး စသည့္ ဗန္းေမာ္ ျမစ္ျကီးနားကားလမ္း ေျကာင္း တေလ်ွာက္အား လွဳ ပ္ရွားစိုးမိုးနိုင္သည္ကို ဟန့္တားျဖတ္ေတာက္ နိုင္ရန္ ရည္ရြယ္ပုံရသည္ဟု သုံးသပ္ရပါသည္။ ထိ့ုျပင္ ကာဂန္ဘြမ္၏အေရွ့ဖက္ ၆ ကီလိုမိုင္ခန့္အကြာတြင္ရွိေသာပြဳိ င့္ ၁၃၇၉ ဆမား တဖန္၎ဆမားမွ အေရွ့စုူစူး တရုတ္နယ္စပ္အထိ ၅ ကီ လိုမိုင္အေရာက္တြင္ တရုတ္နယ္စပ္သုိ့ ေရာက္ရွိျပီျဖစ္သည္။ ထိုလမ္း ေျကာင္းအား တပ္မေတာ္မွ ထိမ္းခ် ဳပ္ထားနိုင္ေရးအတြက္ ဂီဒြန္ေတာင္ကုန္းသည္ အေရးပါေန၍ေလာ စဥ္းစားဘြယ္ျဖစ္သည္။ ဗန္းေမာ္ ျမစ္ျကီးနား ကားလမ္း မလန္းယန္ေတာင္ဖက္ ၆ ကီလိုခန့္အကြာမွ အေရွ့စူစူး ကားလမ္း မွ ၆ ကီလိုမိုင္ခန့္အကြာရွိ ကာဂန္ဘြမ္ ၎မွ ဆမားႏွင့္ တရုတ္နယ္စပ္ထိ စုစုေပါင္း ၁၇ ကီလိုမိုင္ခန့္လမ္းေျကာင္းအား တပ္မေတာ္က ခ် ဳ ပ္ကိုင္နိုင္ရန္

ရည္ရြယ္ခ်က္ထားရွိ၍ေလာ စဥ္းစားဘြယ္ျဖစ္သည္။

ထိုလမ္းေျကာင္းအား ခ် ဳပ္ကိုင္နိုင္ပါက KIA တပ္မဟာ ၅ အား အလယ္မွ ပိုင္းျခားနိုင္သည့္ျပင္ KIA ဗဟိုဌာနခ် ဳ ပ္ လိုင္ဇာႏွင့္ ေျမာက္ပိုင္းရွိ KIA တပ္မဟာ ၁ / တပ္မဟာ ၇ တိ့ုအား ျဖတ္ေတာက္ပိတ္ဆိ့ုရန္ ရည္ရြယ္ သည္ေလာစဥ္းစားဘြယ္ျဖစ္သည္။ ဤသုိ့ႏွင့္ KIO/KIA ဌာနခ် ဳပ္ လိုင္ဇာအား ခ်ိနဲ့သြားေစရန္ ရည္ရြယ္ပုံသည္ဟုဆိုရမည္။ ဂီဒြန္စခန္းႏွင့္ လိုင္ဇာမွာ ၂၃ မိုင္ခန့္ကြာေဝးသည္ ျဖစ္ရာ လိုင္ဇာဌာနခ် ဳပ္အားတိုက္ရိုက္ျခိမ္းေျခာက္ျခင္း မဟုတ္ဟူ၍ေတာ့ဆိုနိုင္ပါသည္။ လိုင္ဇာဌာနခ် ဳ ပ္အား ထိန္းခ် ဳပ္နိုင္သည့္ ခါယာဘြမ္အား ၂၀၁၁ စစ္ပြဲကာလက တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ ထိမ္းခ် ဳပ္ထားျပီးျဖစ္သည္။

KIA အတြက္လည္း ျမစ္ျကီးနား ဗန္းေမာ္ကားလမ္းအား စိုးမိုးနိုင္ေရးႏွင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းရွိတပ္မ်ားႏွင္ ့ လိုင္ဇာဌာနခ် ဳပ္ဆက္သြယ္ေရးအတြက္ အေရးပါေသာ စခန္းတခုအျဖစ္ ရည္ရြယ္ခ်က္ထား၍ ကာကြယ္ေနသည္ဟု သုံးသပ္ရပါသည္။

တခါတရံတြင္စစ္ပြဲမ်ားတြင္ ေတြ့ရတတ္သည္မွာ စခန္းတခုစြန့္လႊတ္ဆံုးရွံဳ းရသည္မွာ သုိ့မဟုတ္ စခန္းတခုသိမ္းပိုက္၍မရသည္မွာ စစ္ပြဲဦးစီးသူမ်ား၏ဂုဏ္သိကၡာ တပ္မ်ား၏ ဂုဏ္သိကၡာႏွင့္ သက္ဆိုင္ေနတတ္သည္။ တိုက္ပြဲျကာျမင့္လာသည္ႏွင့္အမ်ွ တိုက္ပြဲ၏ရည္ရြယ္ခ်က္ထက္ ဂုဏ္သိကၡာႏွင့္မာန္မာနက ေရွ့ေရာက္လာတတ္ျပီး စစ္ပြဲရပ္တန့္ရန္ ခက္ခဲကာ အက် ဳိ းမရွိ အခ်ည္ႏွီးျဖစ္ေသာတိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ေနတတ္ေပသည္။

အ့ံျသဘြယ္မိုးရာသီစစ္ဆင္ေရး

ေယဘူယ်အားျဖင့္ ျမန္မာနိုင္ငံက့ဲသုိ့ မိုးမ်ားေသာ နိုင္ငံမ်ားတြင္ မိုးရာသီတြင္ သြားလာလွဳ ပ္ရွားရန္ ခက္ခဲေလ့ရွိသည္။ မိုးရာသီ၌ ေတာင္တန္းမ်ား ေပၚ၌ ရြံ့ဗြက္မ်ားေျကာင့္ လမ္းေလ်ာက္ရန္ အဆင္မေျပသည့္အျပင္ ေတာင္တက္ေတာင္ဆင္းမ်ားတြင္ လမ္းမ်ားေခ်ာေနေသာေျကာင့္ တဗိုင္းဗိုင္းလဲကာခရီးမတြင္ လူပင္ပမ္းသည္။ ထိ့ုေျကာင့္လည္း စစ္ဆင္ေရးမ်ားကို ပြင့္လင္းရာသီဟုဆိုေလ့ရွိသည့္ ေအာက္တိုဘာလကုန္မွ ေနာက္ႏွစ္ ဧျပီလျကားတြင္ ျပဳ လုပ္ေလ့ရွိျကသည္။ ယခုအျပင္းအထန္ျပဳ လုပ္ေနေသာ စစ္ဆင္ေရးမွာမိုးရာသီတြင္ျဖစ္၍ အ့ံျသဘြယ္ဟု ဆိုရပါမည္။မိုးရာသီစစ္ဆင္ေရးတြင္ ခက္ခဲသည့္ ေနာက္ျပသနာတခုမွာ မိုးရြာေနခ်ိန္ မိုးတိမ္ထူထပ္ေနခ်ိန္ ျမဴ ဆိုင္းေနခ်ိန္မ်ားတြင္ ေျမျပင္မွ လက္နက္ျကီးမ်ားအတြက္ျဖစ္ေစ ေလေျကာင္းပစ္ကူအတြက္ျဖစ္ေစ ျမင္ကြင္းမရွင္း၍ ပစ္ခတ္ရန္ခက္ခဲသည့္အျပင္ အခ် ဳိ့ အခ်ိန္မ်ားတြင္ လုံးဝပစ္၍ မရေပ။ လက္ရွိ ဂီဒြန္တိုက္ပြဲတြင္လည္း လက္နက္ျကီးပစ္မရသည့္ေန့ ေလယဥ္မ်ား ပစ္မရဘဲျပန္လွည့္သြားရသည့္ ေန့မ်ားမနည္းလွေပ။ မိုးရာသီတြင္ အမိုးအကာမရွိသည့္ ေတာေတာင္ထဲတြင္ စစ္သည္မ်ားအတြက္ ထမင္းခ်က္စားရန္ပင္ခက္ခဲသည္။ ထိုျပင္ စစ္သည္မ်ားသည္ မိုးမိသည့္အျပင္ ကတုတ္က်င္းအတြင္း ေျမျကီးေပၚတြင္ စုိစိုစြတ္စြတ္ ေနရသည့္ အခ်ိန္ကာလျကာပါက အဖ်ားအနာမ်ားျပားလာျပီး ထိခိုက္ဒဏ္ရာရသူထက္ဖ်ားနာ၍ ေဆးရံုပိ့ုရသူက ပိုမ်ားေလ့ရွိသည္။ ေျခာက္ေသြ့ရာသီစစ္ဆင္ေရး တြင္ ဤျပသနာမရွိေခ် ။ သုိ့ျဖစ္ရာ ဤသုိ့ေသာ အေျခအေနေအာက္တြင္ မိုးရာသီစစ္ဆင္ေရးတရပ္ကို ႏွစ္လေက်ာ္ခန့္ ျပဳ လုပ္ေနသည္မွာ အံ့ျသဘြယ္ဟုဆိုရပါမည္။

ျငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ဂီဒြန္ေတာင္တိုက္ပြဲ

ဂီဒြန္တိုက္ပြဲျကာျမင့္လာသည္ႏွင့္အမ်ွ စစ္ဆန့္က်င္ေရး လူထုဆႏၵျပပြဲမ်ားကို ျမစ္ျကီးနား၊ တႏိုင္း၊ ဖါးကန့္၊ ကြတ္ခိုင္ႏွင့္ ခ်င္းျပည္နယ္ ဟားခါးႏွင့္ရန္ကုန္တိ့ုတြင္ ျပဳ လုပ္လာသည္ကိုေတြ့ရသည္။ ထို့အတူ စစ္ပြဲအရွိန္ျမင့္လာသည့္အခါ ေအာက္တိုဘာလအတြင္း ျပဳလုပ္သည့္ NCA လက္မွတ္မထိုးေသးသည့္ အဖြဲ့မ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္၎ UPDJC ပူးတြဲေဆြးေႏြးပြဲတြင္၎ တက္ေရာက္သည့္ UNFC ၏ ကိုယ္စားလည္အဖြဲ့ျဖစ္ေသာ DPN တြင္ KIAကိုယ္စားလည္မ်ား ပါဝင္လာျခင္းမရွိေတာ့သည္ကို ေတြ့ရသည္။KIA သည္ အျခား UNFC အဖြဲ့ဝင္မ်ားနည္းတူ NCA လက္မွတ္မထိုးေသးေသာ္လည္း ဦးသိန္းအစိုးရလက္ထက္တြင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို တာဝန္ယူသည့္ ဦးေအာင္မင္းေခါင္းေဆာင္သည့္ UPWC ျပည္ေထာင္စု ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖၚေဆာင္ေရးလုပ္ငန္းေကာ္မတီ ႏွင့္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေမလ၃၀ ရက္ေန့တြင္၎ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၁၀ ရက္ေန့တြင္၎ သေဘာတူညီခ်က္ ၂ ျကိမ္ လက္မွတ္ေရးထိုးျပီးျဖစ္သည္။ ထိုႏွစ္ျကိမ္စလုံးတြင္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရဖက္မွ ဦးေအာင္မင္း ( UPWC) ေခါင္းေဆာင္ျပီး တပ္မေတာ္မွ ကစထမွဴ း ဒုဗိုလ္ခ် ဳ ပ္ျကီးျမင့္စုိး ကခ်င္ျပည္နယ္ဝန္ျကီးခ် ဳ ပ္ လဂ်ြန္ငန္ဆိုင္း ေျမာက္ပိုင္းတိုင္း စစ္ဌာနခ် ဳပ္တိုင္းမွဴ းတိ့ုပါဝင္ခ့ဲျပီး KIO/KIA ဖက္မွ အဖြဲ့ေခါင္းေဆာင္ ဆလန္ကဘာဆြမ္လြတ္ဂမ္ ဗိုလ္ခ် ဳပ္ဆြမ္လြတ္ဂြန္ေမာ္ တိ့ုပါဝင္ခ့ဲသည္။ ထိ့ုျပင္အသိသက္ေသအျဖစ္ အျခားတိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ့ကိုယ္စားလည္မ်ားအျပင္ကုလသမဂၢကိုယ္စားလည္ တရုတ္ျပည္ အာရွေရးရာ အထူးကိုယ္စားလည္တိ့ုပါ အသိသက္ေသအျဖစ္ပါဝင္လက္မွတ္ေရးထိုထားခ့ဲသည္။

လက္ရွိ NLD အစုိးရအေနႏွင့္ ယခင္အစိုးရ ခ် ဳပ္ဆိုခ့ဲေသာ NCA ကို ဆက္ခံသည့္နည္းတူ ယခင္အစိုးရျပဳ လုပ္ထားခ့ဲ့သည့္ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို ဆက္ခံရန္လိုအပ္ေပမည္။ NCA မထိုးနိုင္ေသးသည့္ အဖြဲ့မ်ားကိုရွိျပီးသား သေဘာတူညီခ်က္မ်ား ခိုင္ျမဲေစသည္မွတဆင့္ျပီးတဆင့္တက္လွမ္းေစရန္လိုအပ္မည္။ ယခုအေျခအေနကေတာ့ အတန္ငယ္ ေနာက္သုိ့ ျပန္ေလ်ွာက်ေနသည္ဟုဆိုရပါမည္။

ထိ့ုျပင္ ဂီဒြန္တိုက္ပြဲအား ေျမျပင္ ေဝဟင္ပစ္ကူမ်ားျဖင့္ ျပင္းထန္စြာ ျဖစ္ပြါးေနသည္မွာ ႏွစ္လေက်ာ္ျကာျမင့္လာေသာ္လည္း NLD အစိုးရအေနႏွင့္ တစုံတရာ မွတ္ခ်က္ျပဳ မေျပာဆိုျခင္းႏွင့္ အကဲခတ္မ်ားသာမက ပါဝင္ပတ္ သက္ေနသူအားလုံး သုိ့ေလာသုိ့ေလာႏွင့္ မခ်င့္မရဲျဖစ္ေနျကသည္။ ၂၀၁၆ နိုဝင္ဘာ လဆန္းတြင္ UNFC ၏ DPN ကိုယ္စားလည္အဖြဲ့ႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေကာ္မရွင္ တိ့ု NCA လက္မွတ္ထိုးေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ေတြ့ဆံုေဆြးေႏြးရန္ ရက္သတ္မွတ္ထားသည္။ UNFC အဖြဲ့ဝင္ KIA ၏ ကိစၥလည္း ပါဝင္မည္ျဖစ္ သည္။

သုိ့ေသာ္ လက္ရွိျဖစ္ပြါးေနေသာ စစ္ပြဲအေျခအေနအရ အမ် ဳိ းသား ရင္ျကားေစ့ေရးႏွင့္ျငိမ္းခ်မ္းေရးဗဟိုဌာန NRPC အေနႏွင့္ KIO ကိုယ္စား လည္အဖြဲ့ႏွင့္ သီးျခားေတြ့ဆံု ေဆြးေႏြးရန္ လိုအပ္မည္ဟု သုံးသပ္ရသည္။

NLD အစိုးရအေနႏွင့္ ယခင္ အစိုးရ ျပဳ လုပ္ခ့ဲေသာ NCA သေဘာတူညီခ်က္ ကို ဆက္လက္သယ္ေဆာင္သက့ဲ့သုိ့ ယခင္အစိုးရ ျပဳလုပ္ခ့ဲသည့္ KIO/KIA ႏွင့္ သေဘာတူညီခ်က္မ်ား ဆက္လက္သယ္ေဆာင္ရန္ လိုအပ္ေပမည္။

မွတ္တိုင္တခုျဖစ္သြားေသာ ဂီဒြန္

မည္သုိ့ဆိုေစ ဂီဒြန္သည္ ကြန္လုံ ဟိုက္ကဘား ၊ စီစီဝမ္တာပန္ကဲ့သုိ့ ပင္ ရက္ရွည္ျဖစ္ပြါးသည့္ တိုက္ပြဲတခုအျဖစ္ မွတ္တိုင္တခုျဖစ္သြားခ့ဲေပျပီ။ NCA ဆိုသည္မွာ တနိုင္ငံလုံးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ ျဖစ္ ေပရာ တနိုင္ငံအပစ္အခတ္ရပ္ရန္လိုသည္။ သုိ့မွသာ NCA ဟုဆိုနိုင္ေပမည္။ ႏိုင္ငံေရးသေဘာတူခ်က္ရယုူရန္ စစ္ေရးဖိအားေပးျခင္းသည္ ယုံျကည္ခ်က္ ပ်က္ျပားျပီး အဆိုးဖက္ကို ဦးတည္ေစနိုင္သည္ကို သတိျပဳရန္လိုအပ္ပါသည္။ အလားတူပင္ ဂီဒြန္အားလည္း စစ္ပြဲ၏မွတ္တိုင္တခုအျဖစ္မွ ျငိမ္းခ်မ္း ေရးဆီသုိ့ တဆင့္တက္လွမ္းနိုင္သည့္ မွတ္တိုင္တခု ျဖစ္ေစလိုပါသည္။ ဂီဒြန္ေတာင္ထိပ္တြင္ ေငြဂ် ဳိ းျဖဴ ကူေစလိုပါသည္။

ျပီးပါျပီ

Mg Mg Soe ( ေမာင္ေမာင္စိုး )

photo credit မူရင္းပိုင္ရွင္